Transitie naar een circulair businessmodel – de R-ladder in fashion

Maak jouw business toekomstbestendig door het implementeren van een circulair businessmodel. Jouw bedrijf verduurzamen, alle ondernemers moeten actie ondernemen op dit vlak. Omdat de aarde het keihard nodig heeft. Zonder gezonde aarde kunnen wij niet eeuwig voortbestaan, dus óók voor ons en alle toekomstige generaties is het van belang om stappen te ondernemen. Veel bedrijven werken hier keihard aan. Maar vaak zie ik ook de interne struggle met dit onderwerp. Het is belangrijk om duurzaamheid niet als extra werkzaamheden te zien, maar als je core business. Deze transitie is te groot en te complex om het erbij te doen. Maar hoe pak je dit aan? Allereerst is het belangrijk te weten waar jij als bedrijf voor staat en waarom je bestaat. Wat is jouw ”why”? Heb je die duidelijk, dan kan je aan de slag met het vormgeven van jouw strategie. Je kan de duurzame strategie van je bedrijf ophangen aan een hele reeks R-en, ook wel de R-ladder genoemd. Hieronder neem ik je mee in de betekenissen.

R1: Refuse

Maak een product overbodig door zijn functie te laten vervallen. Vraag jezelf bij jouw producten af, is de functie / het product wel echt nodig? Of bied een radicaal ander product of dienst aan. Kunnen we de functie / het product verbeteren?

R2: Rethink (heroverwegen)

Door met een circulaire visie jouw product te ontwerpen en te ontwikkelen, bevat jouw product direct veel meer waarde dan wanneer dit op de lineaire wijze wordt aangepakt. Het lineaire (traditionele) systeem, is gebaseerd op take-make-waste. Binnen het circulaire businessmodel wordt het product ontwikkeld, zonder afval en vervuiling, met als doel zo lang mogelijk mee te gaan.

R3: Reduce (verminderen)

Door producten efficiënter en beter te produceren wordt vervuiling en afval teruggedrongen. Door efficiënt grondstoffengebruik en productie is er minder (nieuw) materiaal nodig, dit levert tevens een kostenbesparing op.

R4: Reuse (hergebruiken)

Bij reuse gaat het om het hergebruik van het product en de grondstoffen met behoud van zijn originele functie. Wanneer producten van goede kwaliteit gemaakt worden, gaan ze langer mee. Als ze langer meegaan, betekent dit vaak ook dat de producten een 2^de leven kunnen krijgen in het 2dehands circuit. Zijn ze daarvoor niet meer geschikt, dan zijn de producten of grondstoffen beter te re- en upcyclen, vanwege de hoge kwaliteit.

R5: Repair

De levensduur van producten kan vaak nog verlengd worden door het te (laten) repareren. Gevolg is minder waterverbruik en CO2 uitstoot, minder druk op (schaarse) grondstoffen en minder overproductie. Patagonia is hier bijvoorbeeld een voorloper in.

R6: Refurbish

Een afgedankt product herstellen en up-to-date brengen zodat het opnieuw op de markt gebracht kan worden. Dit businessmodel komt al regelmatig voor bij telefoons en laptops. Een oude buitenkant, met nieuwe software.

R7: Remanufacture

Gebruik delen van een afgedankt product in een nieuw product met dezelfde functie. Met deze manier van werken heb je minder nieuwe onderdelen nodig wanneer je een nieuw product ontwikkeld.

R8: Repurpose

Producten of onderdelen kunnen opnieuw gebruikt worden in een ander product met een andere functie. Bedrijven bieden steeds vaker zelf een eigen inzamelpunt aan. Dit sluit perfect aan op de wetgeving die er in 2023 in Nederland aankomt. De wetgeving waarbij bedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen afvalstromen.

R9: Recycle

Bij recycling worden de grondstoffen van de afgedankte producten opnieuw gebruikt om te verwerken in een nieuw product. Dit reduceert de inkoop van nieuwe grondstoffen, watergebruik en CO2-uitstoot. In het circulaire systeem wordt kleding niet gezien als wegwerpartikel, maar als nieuwe grondstof.

R10: Recover (terugwinnen)

Wanneer een product niet te recyclen is, wordt het verbrand om er energie voor terug te winnen. Wanneer je een bestaand merk of bestaande collectie hebt is het belangrijk kritisch naar je assortiment te kijken, om te beoordelen of deze circulair is. Is deze niet circulair, dan is het waardevol om te kijken hoe je bestaande producten en processen kan herontwerpen (rethink) om deze ook te kunnen blijven voeren en verkopen binnen je circulaire businessmodel. Waar is jouw product van gemaakt? Gaat het product lang mee (in kwaliteit en design)? Hoe wordt jouw collectie verstuurd? Waar wordt het geproduceerd? Hoe wordt het vervoerd? Is er een recycle mogelijkheid? Krijg boven tafel waar de risico’s en verbeterpunten zitten. Heb je dat in kaart, dan weet je waar veel winst te behalen is en kan je een stappenplan maken. Denk in de designfase aan tijdloos of tijdlozer design. Tijdloos design zorgt ervoor dat een product langer meegaat waardoor overproductie teruggedrongen wordt. Waar moet je op letten bij circulair design? Ik schreef er eerder een blog over. Je kan de R-ladder zo groot en zo breed maken als je zelf nodig acht. Ze zullen waarschijnlijk niet alle 10 van toepassing zijn op jouw business. Je kan klein beginnen en stap voor stap jouw eigen R-ladder uitbreiden. Op deze manier creëer je een haalbaar stappenplan op maat, die perfect aansluit bij jouw bedrijf. Op deze manier wordt het doel, een circulair en toekomstbestendig businessmodel, haalbaar voor jou, je stakeholders en jouw klanten.   4 oktober 2021